Bưởi và 10+ công dụng tuyệt vời với sức khỏe con người

Thông tin về cây bưởi

Bưởi (danh pháp hai phần: Citrus maxima (Merr., Burm. f.), hay Citrus grandis L.; tiếng Anh: Pomelo; là một loại quả thuộc chi Cam chanh, thường có màu xanh lục nhạt cho tới vàng khi chín, có múi dày, tép xốp, có vị ngọt hoặc chua ngọt tùy loại.

Mô tả đặc điểm

• Thân cây to cao 5-10m, chồi non có lông mềm, cành có gai nhỏ dài.
• Lá rộng hình trái xoan, tròn ở gốc, mép nguyên, có khớp trên cuống lá; cuống lá có cánh rộng.
• Cụm hoa chùm ở nách lá, gồm 7-10 hoa to, màu trắng.
• Quả to, hình cầu và cầu phẳng, đường kính 15-30cm, màu vàng hay hồng. Cho quả quanh năm, chủ yếu mùa hoa từ tháng 3 đến tháng 5 và mùa quả từ tháng 8 đến tháng 11.

Các giống bưởi

• ​Bưởi Năm Roi: giống đặc sản của tỉnh Vĩnh Long, giống này lần đầu tiên được nhà vườn ở Bình Minh – Vĩnh Long đem đấu xảo và trở nên nổi tiếng từ đó.
• Bưởi da xanh: được phát hiện tại xã Thanh Tân, huyện Mỏ Cày tỉnh Bến Tre. Tên gọi “Da xanh” xuất phát từ đặc tính của quả khi chín vỏ quả vẫn giữ màu xanh. Giống này có màu thịt quả đẹp, phẩm chất ngon.
• Bưởi Lông Cổ cò: Giống xuất xứ tại xã An Thái Đông, huyện Cái Bè tỉnh Tiền Giang. Do đặc điểm giống có lớp lông tơ mịn trên chồi non, lá và vỏ quả nên có tên là bưởi Lông.
• Bưởi đường lá cam: Đây là giống trồng nhiều ở Miền Đông Nam Bộ, tập trung ở các khu vực ven sông Đồng Nai.
• Bưởi Đường Da Láng: Dạng trái hình quả lê. vỏ quả láng, màu xanh vàng đến vàng khi chín, Nước quả khá nhiều, vị ngọt không chua, mùi thơm.
• Bưởi Đoan Hùng: Là giống bưởi ngọt được trồng lâu đời ở Đoan Hùng – Phú Thọ. Quả tròn, khối lượng trung bình 0,8 – 1,2 kg/quả. Vỏ quả mỏng khi chín có màu vàng, tép quả màu hung vàng, ăn có vị ngọt, thơm mát.
• Bưởi Thanh trà Huế: hình quả lê, vỏ màu vàng nắng. Da trái thanh trà không xanh mà có màu vàng nắng. Kích cỡ của trái nhỏ hơn đồng loại, không tròn trịa mà từ cuốn to dần lên.

Thành Phần dinh dưỡng

Nutrient	Value
Water [g]	88.06
Energy [kcal]	42
Energy [kJ]	176
Protein [g]	0.77
Total lipid (fat) [g]	0.14
Ash [g]	0.36
Carbohydrate, by difference [g]	10.66
Fiber, total dietary [g]	1.6
Sugars, total including NLEA [g]	6.89
Sucrose [g]	3.51
Glucose (dextrose) [g]	1.61
Fructose [g]	1.77
Calcium, Ca [mg]	22
Iron, Fe [mg]	0.08
Magnesium, Mg [mg]	9
Phosphorus, P [mg]	18
Potassium, K [mg]	135
Zinc, Zn [mg]	0.07
Copper, Cu [mg]	0.03
Manganese, Mn [mg]	0.02
Selenium, Se [µg]	0.1
Vitamin C, total ascorbic acid [mg]	31.2
Thiamin [mg]	0.04
Riboflavin [mg]	0.03
Niacin [mg]	0.2
Pantothenic acid [mg]	0.26
Vitamin B-6 [mg]	0.05
Folate, total [µg]	13
Folate, food [µg]	13
Folate, DFE [µg]	13
Choline, total [mg]	7.7
Betaine [mg]	0.1
Vitamin A, RAE [µg]	58
Carotene, beta [µg]	686
Carotene, alpha [µg]	3
Cryptoxanthin, beta [µg]	6
Vitamin A, IU [IU]	1150
Lycopene [µg]	1419
Lutein + zeaxanthin [µg]	5
Vitamin E (alpha-tocopherol) [mg]	0.13
Tocotrienol, alpha [mg]	0.02
Fatty acids, total saturated [g]	0.02
Fatty acids, total monounsaturated [g]	0.02
Fatty acids, total polyunsaturated [g]	0.04
Tryptophan [g]	0.01
Threonine [g]	0.01
Isoleucine [g]	0.01
Leucine [g]	0.02
Lysine [g]	0.02
Methionine [g]	0.01
Cystine [g]	0.01
Phenylalanine [g]	0.01
Tyrosine [g]	0.01
Valine [g]	0.02
Arginine [g]	0.09
Histidine [g]	0.01
Alanine [g]	0.02
Aspartic acid [g]	0.14
Glutamic acid [g]	0.2
Glycine [g]	0.02
Proline [g]	0.06
Serine [g]	0.03

 

Công dụng của bưởi đối với sức khỏe

1. Tính chất chống oxy hóa

Tinh chất naringin trong bưởi làm tăng cường hệ thống và quá trình tiêu hóa.  Người ta cho rằng bưởi là một phương thuốc quý giá cho bệnh cúm vì nó giúp giảm thiểu độ axit trong hệ thống. Naringin cũng được coi là một flavonoid, là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ .

2. Giúp chống lại bệnh sốt rét

Theo một số nghiên cứu nước ép hoặc bưởi có chứa quinine có lợi trong điều trị sốt rét. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận những kết quả này.

Quinine là một loại chất kiềm có tiền sử lâu dài làm giảm các triệu chứng sốt rét, cũng như: lupus, viêm khớp và chuột rút chân. Nó không phải là một thành phần dễ tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm. Vì vậy bưởi là một ví dụ có lợi và hiếm.

3. Giảm sốt

Bưởi được cho là giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng sau cơn sốt và giảm cảm giác nóng rát xảy ra khi cơ thể đạt đến nhiệt độ cao. Nó cũng được biết đến như một cách để tăng cường hệ thống miễn dịch chống lại cảm lạnh và các bệnh thông thường khác.

Nước ép bưởi có thể làm dịu cơn khát rất nhanh và giữ nước lâu hơn. Hầu hết những lợi ích này đến từ  hàm  lượng vitamin C cao; hoạt động như một hệ thống phòng thủ miễn dịch nói chung và có thể giúp cơ thể chống lại cơn sốt.

4. Giảm mệt mỏi

Bưởi có lợi đối với việc giảm mệt mỏi; chúng có thể giúp bạn xua tan sự mệt mỏi do công việc thường ngày. Uống nước bưởi là một cách sảng khoái và ngon miệng để nhanh chóng tăng mức năng lượng của bạn.

Các nhà nghiên cứu từ Nhật Bản phát hiện ra rằng nootkatone là một hợp chất rất hiếm và quan trọng được tìm thấy trong bưởi. Nootkatone cải thiện chuyển hóa  năng lượng trong cơ thể thông qua kích hoạt AMPK.

Điều này dẫn đến độ bền cao hơn và tăng cường năng lượng, tăng giảm cân và giảm khả năng mắc bệnh tiểu đường.

5. Cải thiện tiêu hóa

Bưởi hỗ trợ giảm đi các chứng khó tiêu ngay lập tức bằng cách giảm bớt sức nóng và kích thích gây ra trong dạ dày. Nó cải thiện dòng chảy của dịch tiêu hóa; tạo điều kiện cho sự di chuyển của ruột và giữ cho hệ thống bài tiết của bạn được điều tiết.

Người ta cho rằng điều này là do sự hiện diện của chất xơ và bột thực vật trong bưởi, chất này bổ sung số lượng lớn vào ruột và điều hòa bài tiết.

6. Thúc đẩy giấc ngủ

Trong y học cổ truyền, người ta cho rằng một ly nước ép bưởi, nếu được tiêu thụ trước khi đi ngủ, có thể thúc đẩy giấc ngủ khỏe mạnh và làm giảm các triệu chứng khó chịu và hậu quả của chứng mất ngủ.

Điều này là do sự hiện diện của tryptophan trong bưởi; hóa chất chúng ta thường liên quan đến việc trở nên buồn ngủ sau khi bjan ăn quá nhiều.

7. Kiểm soát bệnh tiểu đường

Mặc dù là một loại trái cây, bệnh nhân tiểu đường có thể ăn bưởi mà không cần quan tâm nhiều. Vì chúng có thể làm giảm mức độ tinh bột trong cơ thể. Bưởi có thể giúp họ điều chỉnh lưu lượng đường trong cơ thể, xử lý bệnh hiệu quả.

Tiêu thụ bưởi có khả năng giúp kiểm soát nồng độ insulin của một người và do đó có khả năng làm giảm khả năng kháng insulin. Các nghiên cứu đã chỉ ra mối quan hệ có lợi này giữa bệnh tiểu đường và bưởi do hàm lượng flavonoid của bưởi, cùng với một số lợi ích sức khỏe khác.

8. Giảm độ axit

Nước ép chiết xuất từ ​​bưởi có lợi trong việc ngăn ngừa sự hình thành axit và nhiều bệnh khác phát sinh do sự hiện diện của axit dư thừa trong cơ thể.

9. Điều trị các rối loạn tiết niệu

Nước bưởi khá giàu kali và vitamin C. Vì vậy nó là một giải pháp khả thi cho các vấn đề liên quan đến hệ tiết niệu thường do các vấn đề về gan, thận hoặc tim.

10. Giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch

Việc tiêu thụ bưởi có thể giúp giảm LDL cholesterol (cholesterol xấu), cũng như nguy hiểm triglyceride. Hơn nữa, hàm lượng kali cao của nó hoạt động như một thuốc giãn mạch, có nghĩa là các mạch máu và động mạch thư giãn, do đó làm giảm huyết áp và giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Ngoài ra, mức độ kali tăng lên có liên quan đến chức năng nhận thức cao hơn do lưu lượng máu và oxy đến não tăng lên. Bưởi là nguồn dược liệu tự nhiên giúp cơ thể chống lại các bệnh khác nhau. Chúng cho phép cơ thể con người điều chỉnh cholesterol, điều đó có nghĩa là họ giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch do cholesterol cao gây ra.

Tác hại khi ăn bưởi sai cách

Trong bưởi có chứa rất nhiều dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu bạn lạm dụng hoặc ăn bưởi không đúng cách có thể khiến cho lợi ích của nó giảm xuống đáng kể, thậm chí còn gây hại cho sức khỏe. Những lưu ý khi ăn bưởi mà bạn cần tránh:

Ăn bưởi khi đói

Tuy bưởi là loại trái cây có tác dụng giảm cân hiệu quả. Nhưng một số người đã áp dụng sai phương pháp dẫn đến ảnh hưởng không tốt đối với dạ dày. Do trong bưởi có chất acid citric rất cao có thể sẽ làm tổn hại cho dạ dày.

Cách tốt nhất là bạn chỉ nên ăn bưởi sau khi ăn cơm để các hoạt động tiêu hóa được dễ dàng hơn, đồng thời cũng cải thiện tình trạng cholesterol cao của cơ thể.

Ăn bưởi sau khi uống rượu, hút thuốc

Hàm lượng chất Pyranocoumarin trong bưởi sẽ tăng cường sự chuyển hóa của men ruột (cytochromes P450). Điều này sẽ làm tăng những độc tính của thuốc lá và rượu, các chất độc được hấp thụ vào cơ thể nhanh hơn bình thường đặc biệt là chất nicotin và ethanol.

Sau khi uống rượu, hút thuốc lá cần có khoảng 48 tiếng đồng hồ mới nên ăn bưởi hay uống nước bưởi.

Người bị suy thận

Bệnh nhân suy thận nếu không kiểm soát lượng kali ăn vào thì dễ xảy ra hiện tượng kali máu tăng cao; bệnh nhân có thể tử vong do loạn nhịp tim. Loại trái cây này lại được biết đến là rất giàu kali. Vì thế, người mắc bệnh thận không nên ăn.

Vừa uống thuốc vừa ăn bưởi

Nếu ăn hay uống nước ép từ loại thực phẩm này cùng với một số loại thuốc sẽ gây hại cho sức khỏe.

Những người có lượng mỡ trong máu cao, bưởi cùng lúc hoặc ngay sau kho uống thuốc giảm béo; có thể dẫn đến triệu chứng đau cơ, thậm chí là dẫn đến bệnh về thận.

Sử dụng thuốc chống dị ứng nếu ăn hoặc uống nước ép từ loại trái cây ày, nhẹ thì có thể gây ra đau đầu, tim đập mạnh, loạn nhịp tim…nghiêm trọng có thể dẫn đến đột tử.

Không ăn bưởi cùng với cua

Nếu ăn bưởi với cua cùng nhau thì dạ dày sẽ bị kích thích, đau bụng và nôn mửa.

Bưởi thích hợp ăn cùng thịt gà có tác dụng ôn trung, ích khí, bổ phổi, tiêu đờm, ngừng ho; ăn cùng dạ dày lợn tốt cho tì vị, tốt cho người đau dạ dày, viêm loét miệng, nhiều đờm, chán ăn, suy nhược do hư hàn.

Cách chọn mua bưởi ngon

Đối với bưởi da xanh, năm roi

Để chọn bưởi da xanh ngon bạn cần chú ý: về vỏ bưởi phải căng da, gai ở vỏ phải to, quả bưởi cầm chắc tay. Vỏ sáng bóng đều màu, không bị nhăn nheo. Với mẹo chọn bưởi da xanh ngon.

Bạn nên chọn những quả từ 1kg trở lên, cuống còn tươi, dính chắc với quả. Muốn biết vỏ bưởi dày hay mỏng, búng nhẹ vào quả bưởi, có tiếng cạch cạch thì vỏ mỏng, còn tiếng bộp bộp là vỏ dày.

 Đối với bưởi diễn

Mẹo chọn bưởi diễn ngon là quả càng nhỏ, càng già thì ăn sẽ rất thanh ngon. Dựa trên các dấu hiệu sau để chọn bưởi diễn ngon.

Những quả bưởi diễn tròn đều, vỏ hơi xấu, da vỏ quả bưởi nhăn, có màu vàng sẫm và phải cầm chắc tay. Bưởi ngon thường có hương thơm nhẹ nhẹ, thoang thoảng.

Đối với bưởi đào

Cách chọn bưởi ngon nên chọn những trái có màu vỏ sáng, vỏ căng mọng, gai vỏ to, chúng tỏ những quả bưởi đã già, ăn ngọt.

Các cách chế biến trái bưởi

• Nước ép bưởi: Nước ép bưởi thơm ngon là thức uống được nhiều người yêu thích, đặc biệt là các chị em, nó còn giúp giảm cân hiệu quả.
• Chè bưởi: Một món ăn ngon bổ dưỡng; cách nấu chè bưởi không quá khó nhưng để nấu được ngon, sánh quyện vị beo béo, ăn giòn, thì phải có nghệ thuật.
• Tinh dầu bưởi: là lớp vỏ cũng mang lại giá trị kinh tế nhờ chứa rất nhiều tinh dầu. Chỉ cần được chiết xuất đúng quy trình đảm bảo độ tinh khiết, sẽ thu được tinh dầu vỏ bưởi có giá trị giảm cân, chăm sóc da, tóc.

Câu hỏi thường gặp về bưởi

Cùi bưởi là gì?

Cùi bưởi là là phần vỏ trắng bên trong sau khi đã gọt bỏ lớp vỏ xanh bên ngoài. Cùi bưởi thường được dùng làm chè bưởi là món chè tráng miệng vừa bổ dưỡng vừa thành mát. Cùi bưởi có vị đắng, màu trắng, cùi phải thông qua một quá trình sơ chế cẩn thận, kỹ càng mới ra được nguyên liệu nấu chè.

Ăn bưởi buổi tối có tốt không

Bạn cũng không cần lo lắng việc ăn bưởi vào buổi tối sẽ gây hại cho sức khỏe. Là một sản phẩm thực vật có tác dụng giảm cân, bưởi được khuyến khích ăn vào buổi tối. Nhất là với những người đang thừa cân hoặc béo phì. Tuy nhiên không nên ăn quá khuya hay cứu cánh lúc bạn đang cảm thấy đói bụng.

Bên trên là những kiến thức về dinh dưỡng mà bưởi mang lại, đã được HoangHaiGroup liệt kê các tác dụng, tác hại và những lưu ý cần biết để sử dụng bưởi một cách hiệu quả.

Nguồn: HoangHaiGroup

Nguồn tham khảo

Nguồn wikipedia.org bài viết Pomelo – Wikipedia:  https://en.wikipedia.org/wiki/Pomelo , cập nhật ngày 01/04/2017.

Nguồn healthline.com bài viết 9 Health Benefits of Pomelo (and How to Eat It):  https://www.healthline.com/nutrition/pomelo-fruit , cập nhật ngày 01/04/2017.

Nguồn health.harvard.edu bài viết Ask the doctor: Does pomelo juice affect drugs the same way grapefruit juice does? – Harvard Health:  https://www.health.harvard.edu/heart-health/does-pomelo-juice-affect-drugs-the-same-way-grapefruit-juice-does , cập nhật ngày 01/04/2017.