Ung thư máu là gì?

Tổng quan về ung thư máu

Ung thư bạch cầu hay còn có tên gọi ngắn gọn là bệnh ung thư máu hay bệnh bạch cầu, thuộc loại ung thư ác tính.

Căn bệnh này là hiện tượng khi bạch cầu trong cơ thể người bệnh tăng đột biến, nguyên nhân của bệnh chưa được xác định có thể là do các tác động của môi trường như ô nhiễm hóa học hay nhiễm chất phóng xạ hoặc cũng có thể là do di truyền.

Bạch cầu trong cơ thểảm nhận nhiệm vụ bảo vệ cơ thể nên chúng cũng khá “hung dữ”, đặc biệt khi loại tế bào này bị tăng số lượng một cách đột biến sẽ làm chúng thiếu “thức ăn” và có hiện tượng ăn hồng cầu.

Hồng cầu sẽ bị phá hủy dần dần, vì vậy người bệnh sẽ có dấu hiệu bị thiếu máu dẫn đến chết. Đây cũng là căn bệnh ung thư duy nhất không tạo ra u (ung bướu). Hiện nay căn bệnh này đã có một số biện pháp điều trị nhưng hiệu quả không cao.

Máu được tạo thành từ các loại tế bào máu khác nhau, các tế bào máu được tạo ra trong tủy xương  một vật liệu xốp ở giữa xương của chúng ta.

Có ba loại tế bào máu chính:

• Các tế bào hồng cầu  có chức năng mang oxy;
• Bạch cầu giúp chiến đấu và ngăn ngừa nhiễm trùng;
• Tiểu cầu  giúp máu đóng cục.

Các loại ung thư máu phổ biến

Bệnh bạch cầu :

Ung thư bắt nguồn từ mô tạo máu và có bốn loại:

• Lymphoblastic cấp tính
• Viêm tủy cấp tính
• Tế bào lympho mãn tính
• Viêm tủy mãn tính

Các loại bệnh bạch cầu khác bao gồm:

• Bệnh bạch cầu cấp tính (APL)
• Bệnh bạch cầu tế bào lông (HCL)
• Bệnh bạch cầu lymphocytic hạt lớn (LGL)
• Bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính tế bào (T-ALL)
• Bệnh bạch cầu myelomonocytic mãn tính (CMML)

Ung thư hạch:

Ung thư hạch không Hodgkin là ung thư phát triển trong hệ bạch huyết từ các tế bào gọi là tế bào lympho, một loại tế bào bạch cầu giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.

Ung thư hạch Hodgkin là ung thư phát triển trong hệ bạch huyết từ các tế bào gọi là tế bào lympho. Ung thư hạch Hodgkin được đánh dấu bằng sự hiện diện của một tế bào lympho bất thường được gọi là tế bào Reed-Sternberg (hay tế bào lympho B).

Đa u tủy :

Ung thư bắt đầu trong các tế bào plasma của máu, một loại tế bào bạch cầu được tạo ra trong tủy xương.

Một số triệu chứng bệnh ung thư máu

Khi dạng bạch cầu ung thư phát triển nhanh trong tủy làm đau nhức, đồng thời chiếm chỗ và làm giảm sự phát triển những tế bào máu bình thường khác.

Bệnh nhân có thể có những triệu chứng sau:

• Biếng ăn, sút ký;
• Bạch cầu không bình thường: hay bị nhiễm trùng;
• Do sức công phá trong tủy: sốt, cảm lạnh, đau đầu, khớp;
• Giảm khả năng làm đông máu: chảy máu nướu răng, dễ bầm;
• Nếu bệnh nhân là nữ thì sẽ có hiện tượng ra mồ hôi về ban đêm;
• Thiếu hồng cầu: mệt mỏi, yếu sức, da đổi thành màu trắng nhạt.

Một số phương pháp điều trị ung thư máu

Hiện tại các phương pháp điều trị bệnh ung thư máu chủ yếu vẫn là thay tủy xương của người bệnh với tủy xương của một người hiến có tủy xương phù hợp để thay thế phần tủy xương đã bị hư hỏng và kích thích sinh ra hồng cầu cũng như kìm hãm sự gia tăng đột biến của bạch cầu.

Tuy nhiên, dù có điều trị bằng phương pháp nào thì khả năng thành công cũng rất thấp, chỉ khoảng 10% và dù cho có thành công thì khả năng bệnh tái phát cũng rất lớn (khoảng từ 3 đến 5 năm)

Điều trị ung thư máu phụ thuộc vào loại ung thư, tuổi của bạn, ung thư tiến triển nhanh như thế nào, ung thư đã lan rộng và các yếu tố khác.

Một số phương pháp điều trị ung thư máu phổ biến bao gồm:

Ghép tế bào gốc:

Ghép tế bào gốc truyền tế bào gốc tạo máu khỏe mạnh vào cơ thể, tế bào gốc có thể được thu thập từ tủy xương, máu lưu thông (ngoại vi) và máu cuống rốn.

Hóa trị :

Hóa trị là việc sử dụng thuốc chống ung thư được thiết kế để can thiệp và ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư trong cơ thể, hóa trị ung thư máu đôi khi bao gồm việc cho nhiều loại thuốc cùng nhau trong một chế độ điều trị và cũng có thể được đưa ra trước khi cấy ghép tế bào gốc.

Xạ trị :

Liệu pháp xạ trị có thể được sử dụng để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc để giảm đau hoặc khó chịu và cũng có thể được đưa ra trước khi cấy ghép tế bào gốc.

Biện pháp phòng ngừa ung thư máu

Tránh tiếp xúc với hóa chất

Tiếp xúc với hóa chất độc hại là một trong những yếu tố nguy cơ chính cho việc phát triển bệnh ung thư máu. Do vậy, để phòng bệnh chúng ta nên tránh tiếp xúc với các hóa chất nguy hiểm bao gồm: thuốc trừ sâu, benzen, thuốc diệt cỏ…

Nếu bạn phải tiếp xúc với các hóa chất, cố gắng để giảm thiểu thời gian tiếp xúc và sử dụng dụng cụ bảo hộ lao động như đeo găng tay, khẩu trang để tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại.

Tránh tiếp xúc với bức xạ

Tiếp xúc với nồng độ cao của bức xạ cũng là một yếu tố nguy cơ phổ biến của ung thư máu, những người thường phải tiếp xúc với bức xạ là người làm trong môi trường nhà máy điện hạt nhân, người bệnh cần điều trị với xạ trị.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục đều đặn đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ ung thư, ACS khuyến cáo nên tập ít nhất 30 phút mỗi ngày và ít nhất năm ngày mỗi tuần. Tập thể dục có nhiều hình thức, bao gồm cả đi bộ nhanh, chạy bộ, tập thể lực hoặc bơi lội.

Để phòng ngừa ung thư máu, chúng ta cần duy trì tập luyện thể dục thể thao hàng ngày một cách khoa học và hợp lý.

Chế độ ăn uống phòng tránh ung thư bạch cầu

Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp tránh được sự phát triển của bệnh ung thư, bao gồm ung thư máu. Chế độ ăn uống được khuyến khích là giàu ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả, đồng thời giảm thiểu tiêu thụ các chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.

Khám sức khỏe định kỳ

Thường xuyên thăm khám và kiểm tra sức khỏe đều đặn hàng năm sẽ giúp chúng ta nắm được chính xác sức khỏe của bản thân, từ đó điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống phù hợp. Nếu qua thăm khám phát hiện những dấu hiệu bất thường, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

>> Phương pháp điều trị ung thư máu bằng ghép tế bào gốc hiệu quả

Xem thêm 

• Những dấu hiệu , triệu chứng ung thư phổi rõ ràng nhất
• Các giai đoạn của ung thư phổi
• Chế Độ Dinh Dưỡng Cho Bệnh Nhân Ung Thư Như Thế Nào Là Hợp Lý?